★cái tên Pleiku★
địa danh có nguồn gốc từ tên một làng Jrai (plơi Aku)

Trong tiếng Jrai, aku có nghĩa là cái đuôi, vì nguyên âm a đứng trước một phụ âm là âm câm, nên khi đọc nó không được thể hiện. Đến nay, mặc dù viết là Pleiku nhưng địa danh này vẫn được thống nhất hiểu là có nguồn gốc từ plơi Aku tức Làng Đuôi.Ngoài ra, có một phân tích có vẻ hợp lý để giải nghĩa cái tên Pleiku nghĩa là “Làng Bắc” (làng ở phía Bắc) hoặc “Làng Thượng” (làng trên cao).
Pleiku nghĩa là làng Đuôi
Truyền thuyết về cái tên Pleiku do Ty Thông tin tỉnh Pleiku (VNCH) sưu tầm và công bố vào đầu thập niên 60 của thế kỷ XX:
Nhân một ngày hội lớn, người Jrai quần tụ quanh nhà rông để tộc trưởng cúng Yang. Giữa lúc dân làng đang vui mừng nhảy múa quanh con trâu cúng Yang, thì xảy ra một cuộc xô xát giữa 2 con trai tộc trưởng. Họ tranh nhau cái đuôi trâu, bởi theo phong tục của người Jrai, nếu ai chiếm được đuôi trâu để tế Trời – Đất là một vinh dự lớn. Cuối cùng, người chiếm được đuôi trâu được lưu lại vùng đất này và đặt tên làng là Aku (cái đuôi) với dụng ý đề cao chiến thắng của mình. Người không chiếm được đuôi trâu phải dạt đi, lập các làng mới.
Pleiku nghĩa là Làng Bắc hoặc Làng Thượng (giả thuyết*)
Thầy Kpă Pual (Trưởng ban Giáo dục Dân tộc Sở GD&ĐT Gia Lai (năm 2017), nguyên giảng viên tiếng Jrai Đại học Tây Nguyên) cho rằng các câu chuyện lý giải cho “làng đuôi” chỉ là truyền thuyết, và truyền thuyết này chắc rằng có sau cái tên “Pleiku”. Bởi nếu nghiên cứu kỹ ta thấy các truyền thuyết này đều chưa thuyết phục về nguồn gốc, vì người Jrai không đặt tên làng theo sự kiện mà chỉ đặt theo tên sông, núi, phương hướng, cây cối… hoặc theo tên người lập làng.Trong tài liệu thư tịch, tại Nghị định Toàn quyền Đông Dương ngày 4-7-1905, Plei-Kou đã xuất hiện lần đầu tiên trong văn bản, với nội dung:”Đem vùng miền núi phía Tây tỉnh Bình Định thành lập một tỉnh tự trị, lấy tên là Plei-Kou-Derr”.Cái tên “Plei-Kou-Derr” có thể chính là từ “Plơi Kơdưr” trong tiếng Jrai được phiên tự theo cách viết tiếng Pháp. “Plơi” tiếng Jrai nghĩa là “làng”. Còn “Kơdưr” có hai nghĩa. Nghĩa thứ nhất là “hướng Bắc”, nghĩa thứ hai là “trên cao”. Cả hai nghĩa này đều phù hợp với vị trí của Pleiku.• Ngày xưa vùng đất sinh sống của người Jrai là phía Nam của Pleiku, từ Phú Thiện trở vào (nên Pleiku nằm ở phía Bắc).• Với nghĩa thứ hai, Pleiku là làng có độ cao cao hơn so với các làng khác của người Jrai.Như vậy, “Plơi Kơdưr” nghĩa là “Làng Bắc” hoặc “Làng Thượng” (trên cao).(*)
Nguồn: Báo Gia Lai – Trao đổi thêm về tên gọi “Pleiku” (Gia Lai)
★ Từ điển Pleiku là album giới thiệu các địa điểm, địa danh, tên gọi, hay cụm từ đã và đang được sử dụng trong đời sống ở Pleiku.













